U džamijama koje se Allahovom voljom podižu

Rekao je Uzvišeni:

ٱللَّهُ نُورُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِۦ كَمِشْكَوٰةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ ٱلْمِصْبَاحُ فِى زُجَاجَةٍ ٱلزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّىٌّ يُوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُّبَٰرَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لَّا شَرْقِيَّةٍ وَلَا غَرْبِيَّةٍ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِىٓءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُّورٌ عَلَىٰ نُورٍ يَهْدِى ٱللَّهُ لِنُورِهِۦ مَن يَشَآءُ وَيَضْرِبُ ٱللَّهُ ٱلْأَمْثَٰلَ لِلنَّاسِ وَٱللَّهُ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌ ٣٥ فِى بُيُوتٍ أَذِنَ ٱللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا ٱسْمُهُۥ يُسَبِّحُ لَهُۥ فِيهَا بِٱلْغُدُوِّ وَٱلْءَاصَالِ ٣٦ رِجَالٌ لَّا تُلْهِيهِمْ تِجَٰرَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَن ذِكْرِ ٱللَّهِ وَإِقَامِ ٱلصَّلَوٰةِ وَإِيتَآءِ ٱلزَّكَوٰةِ يَخَافُونَ يَوْمًا تَتَقَلَّبُ فِيهِ ٱلْقُلُوبُ وَٱلْأَبْصَٰرُ ٣٧

35 Allah je izvor svjetlosti nebesa i Zemlje! Primjer svjetlosti Njegove je udubina u zidu u kojoj je svjetiljka, svjetiljka je u kandilju, a kandilj je kao zvijezda blistava koja se užiže blagoslovljenim drvetom maslinovim, i istočnim i zapadnim, čije ulje gotovo da sija kad ga vatra ne dotakne; sama svjetlost nad svjetlošću! Allah vodi ka svjetlosti Svojoj onoga koga On hoće. Allah navodi primjere ljudima, Allah sve dobro zna. 36 U džamijama koje se Allahovom voljom podižu i u kojima se spominje Njegovo ime – hvale Njega, ujutro i navečer, 37 ljudi koje kupovina i prodaja ne ometaju da Allaha spominju i koji molitvu obavljaju i milostinju udjeljuju, i koji strepe od Dana u kom će srca i pogledi biti uznemireni,

En-Nur, 35 - 37

Kaže Ibn Kesir rahimehullah : „Nakon što je Allah naveo primjer srca vjernika, upute i znanja u nj.srcu kao primjer lampe zapaljene vrsnim uljem u čistoj staklenci – a što je, naprimjer, kao kandilj  – spominje i mjesto svjetlosti, a  to su mesdžidi – džamije koje su Allahu najdraža  mjesta na Zemlji. To su Njegove kuće u kojima se On obožava i gdje se Njemu jednoća ispoljava. Zatim kaže Uzvišeni (u prijevodu): „U džamijama koje se Allahovom voljom podižu…“ tj. Allah je naredio da se vodi briga o džamijama, čiste od prljavštine, besposlice, te ostalog govora i djela koja ne priliče u nj.

Došli su brojni hadisi o izgradnji mesdžida, njihovom poštivanju, čišćenju i mirisanju. To je zasebna tema o kojoj sam napisao jedan dio izjedna – to je Allahova blagodat, Njemu zahvala na tome.

Mi ćemo, uz Allahovu pomoć, ovdje spomenuti neke hadise o tome – Njegovom voljom, s povjerenjem i uzdancem u Njega.

Prenosi se od vođe pravovjernih, Osmana ibn ‘Affana radijellahu 'anhu  koji kaže: “Čuo sam Allahovog Poslanika sallallahu 'alejhi ve sellem da je rekao: ’Ko izgradi mesdžid željeći time Allahovo lice, Allah će mu sagraditi isti takav u Džennetu.‘“ ¹

Rekao je imam Buharija rahimehullah : „Rekao je Omer radijellahu 'anhu : ‘Izgradi ljudima ono što će ih skrivati od kiše, i ni slučajno da farbaš u crveno ili žuto pa ljude dovedeš u iskušenje.’ Od Burejde radijellahu 'anhu se prenosi da je neki čovjek u mesdžidu dao oglas i rekao: ‘Ko nađe crvenu kamilu’, pa je Vjerovjesnik sallallahu 'alejhi ve sellem kazao: ‘Ne našao je! Zaista su mesdžidi napravljeni radi onoga zbog čega se grade.’  ²

 

Od Ebu Hurejre rahimehullah se prenosi da je rekao Allahov Poslanik sallallahu 'alejhi ve sellem: „Kada vidite nekoga da prodaje ili kupuje u džamiji, recite: Ne dao ti Allah zarade u tvojoj trgovini. A kada vidite da neko traži izgubljenu životinju u džamiji, recite: Ne vratio ti je Allah.“ ³

Što se tiče pitanja da se mesdžid ne koristi kao put – pa neki učenjaci su prezirali prolazak kroz mesdžid, osim ako je to s potrebom. U jednoj predaji je došlo da se meleki čude čovjeku koji prođe kroz mesdžid a ne klanja u njemu. Što se, pak, tiče pitanja da se ne pokazuje oružjem, niti zateže luk (strijele), niti dodaje ili gađa strijelom – pa to je iz bojazni da se ne povrijedi neko od ljudi zbog mnoštva klanjača u mesdžidu. Zbog toga je Allahov Poslanik sallallahu 'alejhi ve sellem naredio čovjeku koji prolazi kroz mesdžid sa strijelom, da uhvati šakom njezinu oštricu kako ne bi ezijatio nekoga. Ovo je potvrđeno u Sahihu. ⁴

Što se tiče pitanja da se džamija ne koristi za pijacu – pa to važi zbog zabrane o kupovini i prodaji u mesdžidu, a koja je prethodila (u tekstu).  Zaista je džamija izgrađena radi spominjanja Allaha, namaza u nj., kao što je rekao Vjerovjesnik sallallahu 'alejhi ve sellem beduinu koji je mokrio u ćošku džamije: „Zaista mesdžidi nisu napravljeni radi toga, nego su napravljeni radi spominjanja Allaha i namaza u njemu.“ ⁵. Zatim je naredio da mu se donose kofa vode pa ju je prosuo na njegovu mokraću.

Prenosi se od Saib ibn Jezida El-Kindija rahimehullah da je rekao: „Stajao sam u mesdžidu pa me neki čovjek pogodi kamenčićem, odmah pogledah i vidjeh da je to Omer ibnu-l-Hattab radijellahu 'anhu. Reče mi: ‘Idi do ona dva čovjeka i dođi mi s njima!’ Došao sam mu sa njima dvojicom, te im on reče: ‘Ko ste vi – ili- odakle ste vi?’ rekoše: ‘Mi smo od stanovnika Taifa.’ Reče: ‘Da ste od stanovnika ovog grada zadao bih vam bol! Podižete svoje glasove u džamiji  Allahovog Poslanika sallallahu 'alejhi ve sellem.’ “ ⁶

U dva Sahiha je došlo da je Allahov Poslanik sallallahu 'alejhi ve sellem rekao: „Namaz čovjeka u džematu se umnogostučava nad njegovim namazom u kući  i tržnici za dvadeset i pet puta. To je zato što on, kada se abdesti pa lijepo izvrši abdest a zatim izađe ka mesdžidu – ne izlazeći osim radi namaza, ne zakorači korak osim da mu se time poveća stepen i poništi greška. Pa kada klanja, meleki neprestano čine za njega dovu dok god je na svome mjestu gdje je klanjao, govoreći: ‘Allahu, oprosti mu, Allahu smiluj mu se’. I neprestano je u namazu dok čeka namaz.“ ⁷

Od ‘Abdullah ibn ‘Amra radijellahu 'anhuma da je Allahov Poslanik sallallahu 'alejhi ve sellem , kada uđe u džamiju, govorio: „Utječem se s Allahom Uzvišenim, Njegovim Plemetinim licem, i Njegovom vječnom vlasti od prokletog šejtana.“ ⁸  Reče: ‘Samo to?’ Odgovori: ‘Da.’ Pa kada to izgovori, šejtan kaže: ‘Sačuvan je od mene ostatak dana.’

Prenosi se od Ebu Humejda ili Ebu Usejda rahimehullah da je rekao: „Rekao je Allahov Poslanik sallallahu 'alejhi ve sellem : ‘Kada neko od vas uđe u mesdžid neka kaže: ‘Allahumme-ftah lii ebvabe rahmetike’ – Allahu otvori mi vrata Svoje milosti, a kada izađe neka kaže: ‘Allahumme-ftah li ebvabe fadlike’ – Allahu, otvori mi vrata Tvoje dobrote.’ “ ⁹

 

Riječi Uzvišenog (u prijevodu): „u kojima se spominje Njegovo ime…“ tj. Allahovo ime, kao što je u riječima Uzvišenog:

قُلْ أَمَرَ رَبِّى بِٱلْقِسْطِ وَأَقِيمُوا۟ وُجُوهَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَٱدْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ كَمَا بَدَأَكُمْ تَعُودُونَ ٢٩

29 Reci: "Gospodar moj naređuje – pravednost. I obraćajte se samo Njemu kad god obavljate molitvu, i molite Mu se iskreno Mu ispovijedajući vjeru! Kao što vas je iz ničega stvorio, tako će vas ponovo oživiti."

El-A'raf, 29

يَٰبَنِىٓ ءَادَمَ خُذُوا۟ زِينَتَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَكُلُوا۟ وَٱشْرَبُوا۟ وَلَا تُسْرِفُوٓا۟ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلْمُسْرِفِينَ ٣١

31 O sinovi Ademovi, lijepo se obucite kad hoćete molitvu obaviti! I jedite i pijte, samo ne pretjerujte; On ne voli one koji pretjeruju.

El-A'raf, 31

وَأَنَّ ٱلْمَسَٰجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا۟ مَعَ ٱللَّهِ أَحَدًا ١٨

18 Džamije su Allaha radi, i ne molite se, pored Allaha, nikome!

El-Džinn, 18

Riječi Uzvišenog: „u kojima se spominje Njegovo ime…“ Rečeno je: Ovo znači: Njegova knjiga se čita. „veličaju ga ujutru i naveče…“ tj. u jutarnjim i večernjim satima. El-asal je množina riječi esil  što znači kraj dana – neki su rekli da to znači jutro – pod el-asal se misli na ikindijski namaz, a upravo su ta dva vremena prvi vaktovi u kojima je Allah učinio obaveznim namaz, pa On voli da ih spomene i da na njih podsjeća Svoje robove.

رِجَالٌ لَّا تُلْهِيهِمْ تِجَٰرَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَن ذِكْرِ ٱللَّهِ وَإِقَامِ ٱلصَّلَوٰةِ وَإِيتَآءِ ٱلزَّكَوٰةِ يَخَافُونَ يَوْمًا تَتَقَلَّبُ فِيهِ ٱلْقُلُوبُ وَٱلْأَبْصَٰرُ ٣٧

37 ljudi koje kupovina i prodaja ne ometaju da Allaha spominju i koji molitvu obavljaju i milostinju udjeljuju, i koji strepe od Dana u kom će srca i pogledi biti uznemireni,

En-Nur, 37

¹⁰