Rekao je Uzvišeni:
وَٱعْبُدُوا۟ ٱللَّهَ وَلَا تُشْرِكُوا۟ بِهِۦ شَيْـًٔا وَبِٱلْوَٰلِدَيْنِ إِحْسَٰنًا وَبِذِى ٱلْقُرْبَىٰ وَٱلْيَتَٰمَىٰ وَٱلْمَسَٰكِينِ وَٱلْجَارِ ذِى ٱلْقُرْبَىٰ وَٱلْجَارِ ٱلْجُنُبِ وَٱلصَّاحِبِ بِٱلْجَنۢبِ وَٱبْنِ ٱلسَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَٰنُكُمْ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ مَن كَانَ مُخْتَالًا فَخُورًا ٣٦
36 I Allahu se klanjajte i nikoga Njemu ravnim ne smatrajte! A roditeljima dobročinstvo činite, i rođacima, i siročadi, i siromasima, i komšijama bližnjim, i komšijama daljnjim, i drugovima, i putnicima, i onima koji su u vašem posjedu. Allah, zaista, ne voli one koji se ohole i hvališu,
En-Nisa', 36
Ibn Kesir rahimehullahkaže: “Uzvišeni Allah naređuje da se čini ibadet samo Njemu Jedinom, Onome koji nema sudruga, pa doista je On:
El-Halik – Stvoritelj,
El-Razik – Opskrbitelj,
El-Mutefadil – Dobrotvor prema Svojim robovima, u svako vrijeme i na svakome mjestu, pa On zaslužuje kod svojih robova da samo Njega obožavaju i da Mu ništa od stvorenja ne smatraju ravnim.
Ovo je Allahov Poslanik sallallahu 'alejhi ve sellem objasnio Muazu radijellahu 'anhu riječima : ‘Znaš li šta je Allahovo pravo kod robova?’ Muaz radijellahu 'anhu mu odgovori:’ Allah i Njegov Poslanik najbolje znaju!’ Tada reče Poslanik salallahu alejhi ve sellem:‘ Da Ga obožavaju i da Mu nikoga ne smatraju ravnim’-zatim je rekao:'A znaš li kakvo je pravo robova kod Allaha, kada to budu činili? Da ih ne kazni!’ “
Ibn Redžeb rahimehullah kaže: “Uzvišeni Allah je u ovom ajetu spojio spomen Svog prava kod roba, te pravo robova prema drugim robovima, kao i to da je podijelio robove prema kojima je obavezno dobročinstvo na pet vrsta:
- Onaj ko izmedju sebe i drugog insana ima rodbinsku vezu, a spomen roditelja je izdvojio zbog njihovog isticanja nad ostalom rodbinom. Roditelji su bili uzrok za postojanje djeteta, te stoga imaju pravo na odgoj.
2) Onaj ko je slabašan i ima potrebe za dobročinstvom, i ovo se dijeli na dvije vrste: onaj ko ima potrebu zbog slabosti tijela – a to je jetim – i onaj ko ima potrebu zbog neposjedovanja imovine – miskin.
3) Onaj ko ima pravo zbog blizine i stalnog kontakta, a podijeljeni su u tri vrste: komšija rođak, daljni komšija (bilo da je to u srodstvu ili komšiluku), bližnji komšija (tj. drug na putovanju ili u poslu, a rečeno je i supruga).
4) Neko ko dođe čovjeku a ko ne živi kod njega, a to je putnik prolaznik tj. putnik kada dođe u drugu zemlju. Neki su ga protumačili kao gosta.
5) Onaj nad kim imamo vlast (rob ili robinja), a Vjerovjesnik sallallahu 'alejhi ve sellem je često puta oporučivao i naređivao da im se čini dobročinstvo i da se prema njima lijepo ophodi.
Prenosi se da je zadnje što je oporučio Vjerovjesnik sallallahu 'alejhi ve sellem na svojoj smrtnoj postelji namaz i oni nad kim imate vlast – rob ili ropkinja. Neki od selefa u ovo su ubrojili i ono što čovjek posjeduje od životinja.”
Halid b. Abdur-Rahman El-Husejnan, rahimehullah
Dersovi odgoja
Preuzeto sa:
Stazomislama.com